Posty

Wielka koniunkcja Księżyca z Marsem: foto-relacja z obserwacji (09.02.2025)

Po otwierającej luty koniunkcji pary najjaśniejszych obiektów nocnego nieba z towarzystwem Saturna , drugie z najważniejszych obserwacyjnie i fotograficznie zjawisk najkrótszego miesiąca roku za nami. Koniunkcja Srebrnego Globu tuż przed pełnią z Czerwoną Planetą zaledwie 3,5 tygodnia po opozycji była gratką nie tylko z uwagi na jasność Marsa zbliżoną do maksymalnej w jego obecnym sezonie widoczności, ale przede wszystkim dzięki niewielkiej separacji zachodzącej między obiektami.

Testowe udostępnienie zdjęć koronografu CCOR-1 na satelicie GOES-19

Od 6 lutego 2025 roku agencja NOAA/SWPC uruchomiła testowo możliwość śledzenia obrazów korony słonecznej z kompaktowego koronografu CCOR-1 ( Compact Coronagraph-1 ) znajdującego się na pokładzie wystrzelonej 25 czerwca 2024 roku sondy GOES-19 (oznaczonej jako GOES-U między startem a osiągnięciem docelowej orbity geostacjonarnej). Do 4 kwietnia br. GOES-19 nie jest jeszcze w pełni operacyjny i nie wszystkie instrumenty działają w sposób ciągły, toteż niewykluczone, że również w przypadku koronografu CCOR-1 zdarzać się będą do tego czasu okresowe przerwy w działaniu lub inne nieprawidłowości. Po 4 kwietnia GOES-19 ma się stać w pełni operacyjnym satelitą, wówczas także SWPC zacznie wykorzystywać CCOR do regularnego monitoringu koronalnych wyrzutów masy (CME). Docelowo informacje uzyskiwane z obrazów CCOR zostaną wykorzystane jako dane wejściowe dla modelu WSA-Enlil prognozującego wpływ wyrzutów koronalnych i wiatru słonecznego na Ziemię.

Aktywność kompleksu AR3976/77/79/81. Potencjalny ukryty powolny CME i dużo "ślepaków"

Nie maleje w ostatnich dniach aktywność słoneczna, która po raz pierwszy w tym cyklu pozwala nam śledzić nie tyle grupę plam, co wręcz "grupę grup" w północno-wschodniej części tarczy, złożonej z czterech odrębnych regionów aktywnych, w tym dwóch o najbardziej skomplikowanym polu magnetycznym typu beta-gamma-delta i zdolności emisji rozbłysków najbardziej energetycznej klasy X. W poniedziałek o włos byliśmy od takiego zjawiska, ale jest wielce prawdopodobne, że widoczny w coraz dogodniejszej pozycji na tarczy kompleks plam nie powiedział jeszcze ostatniego słowa.

Koniunkcja Księżyca z Wenus i Saturnem (01.02.2025): szybko i sprawnie, z sukcesem i chwilą zadumy - fotorelacja z obserwacji

Nie robiłem sobie zbytnio dużych nadziei na sobotni wieczór otwierający najkrótszy miesiąc roku, choć prognozy z ostatnich dni stycznia były dość optymistyczne. Kilka godzin przed obserwacją można było poddać się rezygnacji patrząc na niektóre modele pogodowe, lub zakasać rękawy i z radością szykować się do wyjścia w teren spoglądając na inne prognozy. Na dwoje babka wróżyła.

NIEBO NAD NAMI (2) - Luty 2025: Pożegnanie z Saturnem i wielka koniunkcja Księżyca z Marsem na ostatni miesiąc meteorologicznej zimy

Wkraczamy w ostatni miesiąc meteorologicznej zimy i zarazem najkrótszy miesiąc roku - ani się obejrzymy jak powitamy to lepsze półrocze pod względem warunków pogodowych, które w czas najdłuższych nocy w roku zwykle rzadko pozwalają z tych nocy zrobić użytek. Choć powitanie ostatniego pełnego zimowego miesiąca nie oznacza rychłego pożegnania z niekomfortowymi temperaturami czy zachmurzeniem to nie ulega wątpliwości, że powoli możemy już kierować myśli ku wiośnie. Przetrzymajmy szybkie 28 dni lutego i kilka ostatnich tygodni najbardziej pochmurnej pory roku, a potem będzie już z górki.

RECENZJA | Adam Higginbotham. "Katastrofa Challengera. Historia bohaterstwa i dramatu na krawędzi kosmosu"

Admirał Harold Gehman, szef komisji badającej przyczynę katastrofy Columbii (CAIB) powiedział kiedyś o programie promów kosmicznych, że system zarządzania NASA nie zapewniłby bezpieczeństwa nawet linii autobusowej. Wniosek ten, choć kompromitujący, wygłoszony został po wypadku z 2003 roku, gdy NASA po raz drugi utraciła wahadłowiec i siedmiu astronautów powracających do ziemskiej atmosfery - ale doskonale znajduje odzwierciedlenie w sposobie zarządzania agencji także 17 lat wcześniej. O tym co wydarzyło się w 1986 roku w załogowej astronautyce wie chyba każdy, nawet osoba nie interesująca się lotami kosmicznymi na co dzień. Zdjęcia dokumentujące eksplozję promu kosmicznego Challenger, z rozchodzącymi się w kształt litery Y rakietami pomocniczymi na paliwo stałe, których po zapłonie nie da się już wyłączyć inaczej jak przez zdalną detonację ładunków systemu autodestrukcji - są równie rozpoznawalną wizytówką najsłynniejszych wydarzeń XX wieku, co fotografie atomowego grzyba z bomb zrzuco...

Wydarzenie Roku 2024: 14. Edycja - wyniki głosowania

W piątek 24 stycznia 2025 roku zakończyła się 14. edycja dorocznej zabawy czytelników na wybór najważniejszego astro-wydarzenia minionego roku. Edycja ta była jedną z najtrudniejszych, jeśli nie wręcz najtrudniejszą z dotychczasowych - pora sprawdzić jak zaprezentowały się wyniki astronomicznego plebiscytu po ekscytującym 2024 roku.

Rozbłyski klasy M3.3 i M1.3 (AR3967-3961) i 2 CME (21-22.01.2025)

We wtorek o godz. 10:39 UTC obszar aktywny AR3967 wytworzył umiarkowanie silny rozbłysk klasy M3.3 o nieco dłuższym czasie trwania (10:08-11:00 UTC), któremu towarzyszyła emisja radiowa typu II (565 km/sek.) i koronalny wyrzut masy. Położenie grupy plam w momencie emisji zjawiska było dość korzystne i niewykluczone, że w pewnej objętości wyrzut może być skierowany ku Ziemi.

Ciężka burza magnetyczna kategorii G4 (01.01.2025) - noworoczne zorze polarne nad Europą. Opracowanie wydarzenia

Jaki Nowy Rok, taki cały rok. Czy to powiedzenie okaże się prorocze w kontekście aktywności słonecznej i geomagnetycznej? Z pewnością żaden z czytelników by się nie obraził. Pierwszy raz od przełomu 2015 i 2016 roku nie musimy się zastanawiać ile przyjdzie nam czekać na debiut zorzy polarnej po otwarciu następnego roku. W przeciwieństwie jednak do sytuacji sprzed 9 lat nie zaczynamy od nieśmiałego debiutu zorzy, ale ciężkiego szturmu jaki para koronalnych wyrzutów masy wytoczyła ziemskiej magnetosferze na przełomie grudnia i stycznia 2024/25, a który w postaci wysypu zórz polarnych nad Polską zmaterializował się wraz z nadejściem pierwszego noworocznego zmierzchu. Trudno wyobrazić sobie bardziej owocny początek roku będąc miłośnikiem zorzy polarnej.

LIVE BLOG: IFT-7 (Integrated Flight Test-7) - Siódmy test Super Heavy i Starshipa: blog na żywo

Przed nami pierwszy w 2025 roku zintegrowany test w locie największej rakiety w dziejach - napędzanego 33 silnikami Raptor boostera Super Heavy i statku Starship. Okno startowe otwiera się o godz. 16:00 czasu lokalnego (23:00 CET) i trwa 60 minut, w trakcie których próba startu może się odbyć. Na razie z zapowiedzi SpaceX wynika jednak, że test IFT-7 rozpocząć powinien się nie wcześniej jak o 23:37 CET. Rusza specjalny blog na żywo!

Erupcja filamentu obok AR3947 (09.01.2025)

W ko czwartkowy (09.01) poranek doszło do erupcji filamentu nieopodal regionu aktywnego AR3947 tuż po przekroczeniu centralnego południka przy bezpośrednim zwróceniu ku Ziemi. Rozerwaniu struktury towarzyszył częsty w takich wypadkach wzrost strumienia rentgenowskiego wyrażony w długotrwałym, choć słabym rozbłysku klasy C3.9 i C4.1 .

Widoczność ISS (styczeń - luty 2025)

Nadchodzi nowy okres widoczności Międzynarodowej Stacji Kosmicznej o porze wieczornej. Przed nami 30 okazji na pierwsze w 2025 roku obserwacje przelotów ISS o dogodnych godzinach, lecz prawdopodobnie rzadko w dogodnej pogodzie, jaka podtrzymuje trend zapoczątkowany jesienią nie dając na ogół wielu sposobności ku oddawaniu się obserwacjom nocnego nieba - dziennego zresztą też. Podczas rozpoczynającego się okresu widoczności Międzynarodowa Stacja Kosmiczna ukaże się naszym oczom blisko 30 razy, a stanie się to na przestrzeni najbliższych dwóch i pół tygodnia. Podczas najefektowniejszych przelotów ISS będzie osiągać blask -3,5 mag., będąc widoczną nad horyzontem przez blisko 7 minut.

Zakrycie Saturna przez Księżyc 4 I 2025 A.D. - wideo-relacja z obserwacji + Galeria Czytelników

Trochę wciąż nie dowierzam, ale... udało się. Okres w roku, w którym statystycznie mamy najmniejszą szansę na odpowiednią aurę i który od dawna utożsamiam z okresem, w jaki najlepiej byłoby miłośnikowi astronomii zapaść w sen zimowy i obudzić się w marcu, tym razem - chyba naprawdę w drodze wyjątku potwierdzającego regułę - okazał się czasem, kiedy obserwacja jednego z największych hitów 2025 roku okazała się wykonalna. To zarazem dopiero druga po średnio-udanej okultacji Marsa z 2022 roku moja obserwacja zakrycia jasnej planety przez Księżyc w warunkach nocy astronomicznej, ale pierwsza o porze wieczornej. Są to zjawiska na tyle rzadko powtarzalne w danym regionie, że pomimo kilkunastoletniego trwania w tym hobby nie było mi dotąd ani razu nacieszyć oczu widokiem okultacji na ciemnym niebie, chyba że dotyczyło to zakryć dziennych.

Wydarzenie Roku 2024: 14. Edycja Głosowania

Zacznę na życzeniu, na jakim także skończę: życzę Wam jak i sobie aby tak horrendalnie trudnych edycji astro-wyborów było jak najwięcej. Rzadko się zdarzają tak ekscytujące lata, a w historii tego bloga zaryzykowałbym wręcz stwierdzenie, że aż tak emocjonującego i pamiętnego roku jeszcze nie było. Co za tym idzie, wszystkich czytelników chcących włączyć się w doroczną zabawę na wybór najważniejszego wydarzenia czeka jeden z najtwardszych, jeśli nie najtwardszy orzech do zgryzienia.

NIEBO NAD NAMI (1) - Styczeń 2025: Zakrycie Saturna, Kwadrantydy i opozycja Marsa na półmetku pochmurnego półrocza

Z Nowym Rokiem nowe nadzieje na piękne i emocjonujące wydarzenia na niebie, a wraz z nimi - nowa seria tekstów comiesięcznego przeglądu zjawisk astronomicznych. Choć kalendarzowo przełamaliśmy kolejny rok, w innym ujęciu jesteśmy dopiero na półmetku. Gdyby bowiem podzielić rok na dwa półrocza pod względem pogodowym - to bardziej pochmurne, notorycznie pozbawiające nas dostępu do pogodnego nieba i drugie - ze znacznie większą ilością słonecznych dni i gwiaździstych nocy - jesteśmy właśnie na półmetku tego pierwszego. Wejście w styczeń i w ogóle w zimę, zwłaszcza będącą zimą tylko z nazwy - to czas kontynuacji największego zachmurzenia w roku i najmniejszego usłonecznienia, mimo, że dzień stopniowo zaczyna się stawać coraz dłuższy. Pamiętajmy o tym pozytywnym akcencie, zwłaszcza jeśli chmury nie będą odpuszczać - mniej, niż 3 miesiące do wiosny, mniej niż 3 miesiące do zrównania się dnia z nocą, mniej niż 3 miesiące do wyjścia z ponurego półrocza na rzecz cieplejszego, pogodniejszego, pr...

GOTOWOŚĆ ZORZOWA 31.12/01.01.2025: Podwyższona aktywność słoneczna (29-30.12.2024) | Prognozowana silna burza magnetyczna kategorii G3

29 grudnia aktywność słoneczna wzrosła do wysokich poziomów dzięki silnemu rozbłyskowi klasy X1.1 z regionu AR3936 w północno-zachodniej części tarczy oraz kilkunastu rozbłyskom klasy M w wielu innych grupach plam, z przewagą regionu AR3939 w południowo-wschodniej części tarczy. Kolejne podobne zdarzenia w najbliższych 24 godzinach są praktycznie pewne - przy obecnie zwiększonej emisji rentgenowskiej rozbłyski średnich stanów klasy M zachodzą niemal bezustannie.