Posty

Ciężka burza magnetyczna kategorii G4 podczas maksimum Perseidów (11-13.08.2024): opracowanie wydarzenia

Po zaledwie nieco ponad tygodniowej przerwie od czasu silnej burzy magnetycznej kategorii G3 z 4 sierpnia, początek drugiej dekady miesiąca przyniósł nam kontynuację emocji. Seria trzech koronalnych wyrzutów masy uwolnionych ku Ziemi i przynajmniej trzech dodatkowych o minimum prawdopodobnym skierowaniu częściowym sprawiła, że przez kilka dni z rzędu obowiązywała prognoza umiarkowanej burzy magnetycznej i drugi po sezonie białych nocy stan gotowości zorzowej wartej zastosowania przez miłośników astronomii z Polski. Kiedy przez blisko dwie doby aktywność geomagnetyczna nie chciała ruszyć lub startowała z dużym oporem na krótkotrwałą i niewielką skalę, 11 sierpnia na dwie główne noce aktywności meteorów z roju Perseidów - jak na zawołanie - zaczęły postępować upragnione zmiany.
0

Erupcja filamentu (08.09) i rozbłysk klasy M1.2 z CME (10.09.2024). Prognozowana umiarkowana burza magnetyczna kategorii G2

We wczesnych niedzielnych godzinach na Słońcu doszło do erupcji filamentu ulokowanego dość blisko względem centrum tarczy (N15W23), któremu towarzyszył koronalny wyrzut masy. Pomimo nieodległej pozycji protuberancji od środka tarczy słonecznej, sam wyrzut koronalny w dużej mierze został skierowany na zachód względem układu Słońce-Ziemia i nie ulega wątpliwości, że jego najgęstsza centralna część wyraźnie minie naszą planetę. Prawdopodobny jednak jest napływ bocznej, wschodniej flanki tego CME, który - jeśli szczęście by nam dopisało - mógłby okazać się wystarczający dla wzniecenia aktywności geomagnetycznej.
0

Sierpień 2024 pierwszym od 23 lat miesiącem z R>200

Sierpień 2024 pierwszym miesiącem od grudnia 2001 roku ze średnią liczbą Wolfa powyżej 200. Wynik przekraczający próg 200 oznacza tym samym zepchnięcie z pozycji lidera cyklu poprzedniego miesiąca. Za sierpień 2024 roku uśredniona miesięczna liczba Wolfa wyniosła 215,5 stanowiąc drugi najwyższy wynik XXI wieku, po wspominanym wyżej wrześniu 2001 roku (238,2). Wynik na poziomie R=215,5 to wartość dwukrotnie wyższa od spodziewanej na obecnym etapie cyklu w oficjalnej prognozie z 2019 roku (oczekiwana wartość wynosiła 107,8).
0

NIEBO NAD NAMI (9) - Wrzesień 2024: Opozycja Saturna, zaćmienie Księżyca i chwila prawdy komety C/2023 A3 (Tsuchinshan-ATLAS)

Za nami wakacyjny okres i pierwszy miesiąc nowego sezonu obserwacyjnego z nocami astronomicznymi. Zaczęliśmy z przytupem jak było obiecane, choć pomyślność owego przytupu okazała się zaskakująca nawet dla optymistów. Dwie silne burze magnetyczne kategorii G3 i jedna ciężka G4 z drugimi najwspanialszymi zorzami polarnymi 2024 roku zaraz po tych majowych i to w bardzo atrakcyjne bezksiężycowe maksimum aktywności Perseidów podczas wyżowej aury od Bałtyku po Tatry, stanowiły tak mocne i radosne dla amatorów wejście w nowy okres nocy astronomicznych, jakie chyba bardzo trudno będzie kiedykolwiek przelicytować.
0

Kometa C/2023 A3 (Tsuchinshan-ATLAS) - stan na 26.08.2024 r.

Miesiąc przed peryhelium. Można już przyznać, że lipcowe obawy o przyszłość komety wywołane jedną z publikacji sugerującej jej rozpad (patrz wyżej) okazały się przedwczesne. Ostatnie tygodnie i obserwacje czynione z południowej półkuli potwierdzają, że kometa jak na razie ma się dobrze i choć prognozy pozostają stonowane względem pierwotnych oczekiwań, to raporty amatorów jak i astronomów-zawodowych jednoznacznie potwierdzają dalsze nabieranie blasku dochodzącego obecnie do poziomu 8 mag.
0

TIME-LAPSE [4K]: Taniec polskiej zorzy polarnej ze szczytem aktywności Perseidów w tle (12/13.08.2024)

Noc z 12 na 13 sierpnia 2024 roku zapisze się w mojej pamięci jako ta jedna z kilku TIP-TOP najważniejszych nocy w dotychczasowym dorobku jako amatora astronomii. Stanowiła coś, w co trudno uwierzyć nawet kiedy ma się to przed oczami, a co dopiero gdyby ktoś wcześniej sugerował możliwość takiego spektaklu.
0

Rozbłysk klasy X1.1 z AR3784 i CME (partial-halo) w centrum tarczy (14.08.2024)

14 sierpnia o godz. 04:02 UTC obszar aktywny AR3777 tuż za zachodnią krawędzią wytworzył rozbłysk klasy M4.4 połączony z uwolnieniem jasnego, gęstego koronalnego wyrzutu masy widocznego na porannych zdjęciach z LASCO po godz. 04:20 UTC. Z uwagi na zaistnienie tego zjawiska za zachodnią krawędzią CME nie będzie miał dla nas znaczenia w perspektywie kolejnych dni. To co ciekawsze nadeszło niespełna trzy godziny później.
0

Słoneczne Maksimum się rozkręca. Sierpień 2024: szansa na pierwszy od 23 lat miesiąc z R≥200?

W grudniu 2019 roku pisałem o potencjalnym rekordzie stulecia , po które Słońce zmierza przynosząc coraz wyższe miesięczne sumy dni bez plam na tarczy (i który to rekord rzeczywiście ustanowiło). Dziś, gdy od najgłębszego od wieku Słonecznego Minimum minęło 5 lat w jakże pięknie odmiennej sytuacji się znajdujemy - trudnej do uwierzenia jeszcze do niedawna, gdy oficjalne prognozy 25. cyklu słonecznego sugerowały cykl równie słaby jak poprzedni, jeśli nie gorszy. To jeszcze nic pewnego, wręcz palcem po wodzie pisane, ale po pierwszej dekadzie sierpnia stoimy przed perspektywą, w której bieżący miesiąc ma szansę stać się pierwszym od 23 lat miesiącem ze średnią miesięczną liczbą Wolfa powyżej 200.
0

Rozbłyski klasy M4.5, M5.0, X1.3, M4.5 i M5.3 z grup AR3774, AR3777 i AR3780 na wprost Ziemi z CME (07-10.08.2024)

W środę 7 sierpnia nieodległe od centrum tarczy grupy plam 3774 i 3777 wytworzyły kolejno rozbłyski klasy M4.5 z maksimum o godz. 13:50 UTC (AR3774) i klasy M5.0 z maksimum o godz. 18:54 UTC (AR3777). Oba zjawiska były eruptywnego charakteru - zarówno pierwszy jak i drugi rozbłysk uwolnił koronalny wyrzut masy.
0

Perseidy 2024: Ostatnie bardzo dobre maksimum przed dwuletnią przerwą - kompendium obserwatora

Powrót nocy astronomicznych już za nami, sezon białych nocy pożegnany - nieodzowne to znaki, że zbliżamy się do najważniejszego okresu aktywności Perseidów, jednego z najsłynniejszych i najchętniej obserwowanych rojów meteorów w całym roku. I chociaż Łzy Świętego Wawrzyńca jak o Perseidach się mawia wcale nie należą do najaktywniejszego roju ze wszystkich, które możemy podziwiać na przestrzeni dwunastu miesięcy to nie da się ukryć, że są najbardziej rozpoznawalne.
0

Rozbłysk klasy M8.2 z CME (asymetryczne halo) z grupy AR3768 | Prognozowana umiarkowana burza magnetyczna kategorii G2

1 sierpnia o godz. 07:09 UTC schodząca z tarczy grupa plam AR3768 wytworzyła silny rozbłysk klasy M8.2 o długim czasie trwania, który przyniósł spadek emisji rentgenowskiej poniżej klasy M dopiero półtorej godziny później. Rozbłyskowi towarzyszyła emisja radiowa typu II i IV (739 km/sek.) zwykle typowa dla zjawisk uwalniających CME i tak stało się również tym razem.
0

NIEBO NAD NAMI (8) - Sierpień 2024: Rój Perseidów, piękna koniunkcja, trudne zakrycie i powrót nocy astronomicznych

Choć to dopiero półmetek wakacji, jedną z najbardziej charakterystycznych wizytówek tego letniego okresu jaką są białe noce - definitywnie żegnamy. Już w pierwszym tygodniu sierpnia do całej Polski wracają noce astronomiczne przynosząc nam najciemniejsze możliwe do uzyskania niebo - tyle, że na razie będzie się to działo na bardzo ograniczoną skalę z uwagi na wciąż długie dni. Od przesilenia letniego jednak przybyło nocy już na tyle, że na pewien jej okres Słońce jest już w stanie skryć się przynajmniej 18 stopni pod horyzont, a to nieuchronny już znak pożegnania z najjaśniejszymi nocami i symbolicznego wejścia w nowy sezon obserwacyjny.
0

15-lecie działalności bloga

Trzy razy pięć, czyli trzeci mały jubileusz czas świętować! Półtorej dekady popularyzowania słowem zjawisk, jakie non stop zachodzą daleko ponad naszymi głowami, półtorej dekady redagowania tekstów, dbania o całokształt witryny byście czuli się na niej możliwie dobrze, półtorej dekady naprzemiennego zarywania nocy w zachwytach nad jednymi zjawiskami i zaciskania zębów z powodu niepowodzeń, gdy pogodowy czy zorzowy los się nie uśmiechał.
7

Aktywność słoneczna (27-28.07.2024): 3xCME full-halo skierowane ku Ziemi - komentarz zbiorczy

Kolejny dzień, kolejne erupcje na słońcu. W sobotni poranek 27 lipca tylko w przeciągu trzech godzin doszło do trzech koronalnych wyrzutów masy (CME), z których najbardziej okazały uwolniony został po niewidocznej z Ziemi półkuli słonecznej - prawdopodobnie w efekcie aktywności rozbłyskowej w dawnej grupie plam AR3738, która wzejdzie zza wschodniej krawędzi tarczy słonecznej za około pięć dni.
0

Rozbłysk klasy M1.0 z CME full-halo | Prognozowana umiarkowana burza magnetyczna kategorii G2

W niedzielne (21.07) popołudnie doszło do umiarkowanego rozbłysku klasy M1.0 z maksimum o godz. 16:31 UTC. Zjawisko zaistniało w regionie aktywnym 3757, który w momencie rozbłysku przebywał nieco na północny wschód od centrum tarczy słonecznej i było powiązane z erupcją niewielkiego filamentu połączonego magnetycznie z plamami tej grupy. Rozbłysk miał charakter erupcyjny - w jego końcowej fazie doszło do uwolnienia koronalnego wyrzutu masy typu full-halo skierowanego bezpośrednio ku Ziemi, którego dotarcie powinno nastąpić w ciągu 2-3 dni.
0

Postęp 25. cyklu aktywności słonecznej: stan po II kwartale 2024 roku

Za nami kwartał, który oglądany z większej perspektywy czasu być może okaże się za kilka lat okresem, w którym nadeszło Słoneczne Maksimum 25. cyklu słonecznego. W minionych trzech miesiącach w pigułce mieliśmy komplet zjawisk z zakresu aktywności słonecznej i geomagnetycznej, jakie są wizytówką każdego szczytu cyklu słonecznego, a pojęcie nuda czy marazm - stało się niemal abstrakcją. Czy i na ile zbliżyliśmy się do szczytu cyklu? A może to wciąż tylko skromne przedbiegi przed realnym maksimum lub drugi pik po wcześniejszym kilkumiesięcznym okresie uspokojenia aktywności? Pora na podsumowanie dokonań Gwiazdy Dziennej za drugi kwartał 2024 roku.
0