Ostatnia aktualizacja komentarza: 26.04 20:00 CEST [18:00 UTC]
26.04.25
BURZA G4: OPRACOWANIE - 10 dni temu doświadczyliśmy burzy magnetycznej, która osiągnęła wysoką kategorię G4 - po raz drugi od 1 stycznia. Była to druga tej skali burza w 25. cyklu, która zaistniała bez potrzeby rozbudowanych plam i silnych rozbłysków. Czas na jej podsumowanie i galerię czytelników - tekst dostępny na blogu.
BURZA G4: OPRACOWANIE - 10 dni temu doświadczyliśmy burzy magnetycznej, która osiągnęła wysoką kategorię G4 - po raz drugi od 1 stycznia. Była to druga tej skali burza w 25. cyklu, która zaistniała bez potrzeby rozbudowanych plam i silnych rozbłysków. Czas na jej podsumowanie i galerię czytelników - tekst dostępny na blogu.
24.04.25
POSTĘP CYKLU: STAN PO I KWARTALE 2025 - Za nami pierwszy kwartał 2025 roku, co jak zwykle stanowi moment kolejnego podsumowania postępu 25. cyklu aktywności słonecznej oraz spojrzenia na stan aktualny i w krótkoterminową przyszłość. Jakie były te trzy miesiące? Czy Dzienna Gwiazda zrobiła sobie urlop od dostarczania nam zorzy polarnej, a może już weszła w wygasającą fazę cyklu słonecznego? Komentarz do sytuacji w najnowszym opracowaniu na blogu.
NIESPODZIEWANY IMPAKT CME - w czwartek około godz. 06:15 UTC sondy ACE i DSCOVR zarejestrowały uderzenie koronalnego wyrzutu masy (CME) przynoszące wzrost siły pola magnetycznego (IMF/Bt) z 8 do 16nT, gęstości do około 15p/cm3 i prędkości z ~500 do niemal 600 km/sek. Pomimo ponad 8 godzin od uderzenia nie rozwinęła się jak dotąd nawet słaba burza magnetyczna, co może być bezpośrednim skutkiem jedynie nieznacznie południowego, a na ogół neutralnego kierunku składowej Bz, a od około dwóch godzin wręcz północnego. Na razie wydaje się, że jest to jedynie boczne muśnięcie Ziemi słabszą skrajną flanką któregoś z wyrzutów z minionych dni uwolnionych w przeważającej mierze poza naszą planetę. Być może słaba burza będzie w stanie się rozwinąć w przeciągu najbliższych 24 godzin, o ile przy utrzymującym się nieco podwyższonym natężeniu pola magnetycznego składowa Bz stanie się długotrwale południowa.
22.04.25
SŁABA BURZA - trzeci napływ CIR/CHHSS z rozległej dziury koronalnej południowej półkuli słonecznej mija na razie zdecydowanie najspokojniej z dotychczasowych. W lutym i marcu struktura ta wywołała każdorazowo umiarkowane burze kategorii G2, z czego marcowa - z najwyższymi prędkościami wiatru w tego typu formacji od czasu poprzedniego cyklu. Napływ kwietniowy jest dotychczas bardzo spokojny z zaledwie 3 okresami słabej burzy magnetycznej kategorii G1 (po 3 godziny każdy) 21.04 między 09:00 a 21:00 UTC. Wydaje się, że niewiele tym razem uda się wzburzyć aktywność temu strumieniowi, mimo, że prędkości wiatru napływającego na Ziemię oscylują około 600 km/sek.
SŁABA BURZA - trzeci napływ CIR/CHHSS z rozległej dziury koronalnej południowej półkuli słonecznej mija na razie zdecydowanie najspokojniej z dotychczasowych. W lutym i marcu struktura ta wywołała każdorazowo umiarkowane burze kategorii G2, z czego marcowa - z najwyższymi prędkościami wiatru w tego typu formacji od czasu poprzedniego cyklu. Napływ kwietniowy jest dotychczas bardzo spokojny z zaledwie 3 okresami słabej burzy magnetycznej kategorii G1 (po 3 godziny każdy) 21.04 między 09:00 a 21:00 UTC. Wydaje się, że niewiele tym razem uda się wzburzyć aktywność temu strumieniowi, mimo, że prędkości wiatru napływającego na Ziemię oscylują około 600 km/sek.
21.04.25
TRZECI NAPŁYW Z DUŻEJ DZIURY KORONALNEJ - dobiega końca przejście przez współrotujący region interakcji (CIR) poprzedzający oczekiwany okolo 20-21 kwietnia strumień z dziury koronalnej. Efektem wejścia w CIR była stopniowo zwiększana gęstość wiatru słonecznego minionej doby, wynosząca momentami około 30 protonów/cm³ i nasilające się pole magnetyczne (IMF) wiatru dochodzące do 18nT. Obecnie wychodzimy powoli z CIR wchodząc w coraz szybszy strumień wiatru, który przyspieszył z około 400 km/sek. jeszcze przed świtem do ponad 600 km/sek. Przy utrzymującym się jeszcze nasilonym polu magnetycznym i okresach południowego kierunku Bz sprzyjającego wzrostom aktywności geomagnetycznej można się spodziewać okresów ze słabą lub umiarkowaną burzą kategorii G1-G2 w najbliższych kilkunastu-kilkudziesięciu godzinach w trakcie tego napływu - trzeciego już - z tej samej dziury koronalnej, która w trzeciej dekadzie lutego i marca wywoływała każdorazowo umiarkowaną burzę magnetyczną.
17.04.25
PO CIĘŻKIEJ BURZY - prognozowana pierwotnie jako umiarkowana, burza magnetyczna z 15-16 kwietnia ostatecznie okazała się znacznie cięższym szturmem magnetosfery osiągając kategorię G4 i stając się jak dotąd drugą najsilniejszą burzą 2025 roku, po tej z 1 stycznia. Obecnie warunki geomagnetyczne całkowicie powróciły do spokojnych. Krótki time-lapse z widoczności zorzy nad Pomorzem około godz. 23:00 CEST dostępny na kanale bloga. Pełniejsza relacja z obserwacji z serią zdjęć ukaże się wraz z tradycyjnym opracowaniem wydarzenia w następnych dniach, wraz z galerią czytelników.
PO CIĘŻKIEJ BURZY - prognozowana pierwotnie jako umiarkowana, burza magnetyczna z 15-16 kwietnia ostatecznie okazała się znacznie cięższym szturmem magnetosfery osiągając kategorię G4 i stając się jak dotąd drugą najsilniejszą burzą 2025 roku, po tej z 1 stycznia. Obecnie warunki geomagnetyczne całkowicie powróciły do spokojnych. Krótki time-lapse z widoczności zorzy nad Pomorzem około godz. 23:00 CEST dostępny na kanale bloga. Pełniejsza relacja z obserwacji z serią zdjęć ukaże się wraz z tradycyjnym opracowaniem wydarzenia w następnych dniach, wraz z galerią czytelników.
Dziura koronalna zmierza ku centrum tarczy - za 3-5 dni możemy oczekiwać napływu strumienia szybkiego wiatru przez nią uwalnianego. Credit: SDO/AIA211. Po prawej: obszary aktywne - stan na 17.04.2025 r. Credit: SDO
Za około 3-5 dni możemy oczekiwać napływu współrotującego regionu interakcji CIR - obszaru skumulowanej gęstości wiatru słonecznego poprzedzającego strumień szybkiego wiatru z dziury koronalnej (zdjęcie wyżej), która obecnie zaczyna przekraczać centralny południk na półkuli południowej. Dziura ta ma dodatnią biegunowość, toteż możliwe, że strumień przez nią emitowany będzie miał utrudnione zadanie w obecnej porze roku dla wzniecenia aktywności geomagnetycznej. Z drugiej strony jego napływ nastąpi niezbyt długo po solidnym wzburzeniu pola magnetycznego z minionych dwóch dni, co może być czynnikiem sprzyjającym łatwiejszemu podniesieniu aktywności. Wobec dwojakich przesłanek warto zachować czujność - temat będzie kontynuowany w kolejnych dniach.
Do centrum tarczy powoli zmierza obszar aktywny 4062 posiadający pole magnetyczne typu beta-gamma i zdolność emisji rozbłysków klasy M. Z biegiem czasu jego położenie będzie faworyzowało uwalnianie ewentualnych CME w naszym kierunku, ale czy podczas korzystnego zwrócenia ku Ziemi tej grupy plam zechce ona wyprodukować silniejsze zjawiska - dopiero się przekonamy. Podobnymi zdolnościami wykazywać się może obecnie region 4060 w północno-zachodniej części tarczy - tu jego pozycja staje się systematycznie pogarszająca, ale sam region pozostaje mimo swojego potencjału wyciszony.
14.04.25
GOTOWOŚĆ ZORZOWA 15-16.04 - mamy już komplet modeli i rzadko obserwowaną zgodność między prognozami agencji NASA i SWPC, sugerującymi uderzenie CME full-halo z niedzielnej erupcji filamentu wieczorem 15.04 około godz. 18:00 UTC. SWPC wydała w związku z tym prognozę umiarkowanej burzy magnetycznej kategorii G2 wiążącą się z 50% szansą widoczności zorzy polarnej z obszaru Polski, o ile prognozę udałoby się wypełnić. Pełny komentarz.
GOTOWOŚĆ ZORZOWA 15-16.04 - mamy już komplet modeli i rzadko obserwowaną zgodność między prognozami agencji NASA i SWPC, sugerującymi uderzenie CME full-halo z niedzielnej erupcji filamentu wieczorem 15.04 około godz. 18:00 UTC. SWPC wydała w związku z tym prognozę umiarkowanej burzy magnetycznej kategorii G2 wiążącą się z 50% szansą widoczności zorzy polarnej z obszaru Polski, o ile prognozę udałoby się wypełnić. Pełny komentarz.
13.04.25
CME FULL-HALO - w nocy z soboty na niedzielę doszło do dwóch erupcji filamentów, którym towarzyszyły koronalne wyrzuty masy (CME). Po erupcji drugiego z nich doszło do szybszego i rozleglejszego CME o strukturze full-halo, który może połączyć się z poprzednim i przynieść zwiększone efekty geomagentyczne po dotarciu do Ziemi za około 2-3 doby. Wstępny komentarz w dedykowanym tekście na blogu.
CME FULL-HALO - w nocy z soboty na niedzielę doszło do dwóch erupcji filamentów, którym towarzyszyły koronalne wyrzuty masy (CME). Po erupcji drugiego z nich doszło do szybszego i rozleglejszego CME o strukturze full-halo, który może połączyć się z poprzednim i przynieść zwiększone efekty geomagentyczne po dotarciu do Ziemi za około 2-3 doby. Wstępny komentarz w dedykowanym tekście na blogu.
ROZBŁYSKOWO W AR4055 - schodzące z tarczy za północno-zachodnią krawędź rozbudowane plamy regionu aktywnego 4055 są źródłem licznych rozbłysków w ostatnich kilkudziesięciu godzinach. Tylko w ten weekend wytworzył około 20 rozbłysków dolnych stanów klasy M i najpewniej przełamie tę granicę jeszcze przed końcem niedzieli. Niestety są to zjawiska impulsywne nie generujące CME, a w dodatku zachodzące już poza "strefą rażenia" z perspektywy Ziemi. Za kilkanaście godzin pożegnamy się z tym obszarem aktywnym i pozostanie nam jedynie czekać na jego powrót za dwa tygodnie, co dzięki jego rozbudowanej powierzchni wydaje się bardzo prawdopodobne. Po wystawionej ku Ziemi stronie Słońca największej rozbudowie ulega obecnie region 4060 na północny wschód od centrum tarczy.
08.04.25
UMIARKOWANA BURZA 26-27.03 - pod koniec marca doświadczyliśmy największej aktywności geomagnetycznej od czasu noworocznej burzy kategorii G4. Po raz drugi przyczyną zdarzenia był strumień wiatru słonecznego emitowany przez tę samą dziurę koronalną, która niedawno pożegnała się z wystawioną ku Ziemi stroną Słońca w lepszej kondycji, niż miesiąc wcześniej. Dziś omówienie tego wydarzenia, porównanie warunków z pierwszym napływem z tej dziury oraz długoterminowa prognoza na trzecią dekadę kwietnia. Tekst dostępny na blogu.
SŁABA BURZA - około godzinny przeskok kierunku (Bz) pola magnetycznego wiatru słonecznego zaistniały między 12:10 a 13:00 UTC do -11nT umożliwił nieoczekiwanie na wystąpienie krótkotrwałej burzy magnetycznej kategorii G1. Obecnie powróciliśmy do poprzednich warunków, zatem wydaje się, że był to epizod wywołany krótkotrwałą, ale dynamiczną i dość wyraźną zmianą wspomnianego parametru, przy zachowaniu nieco wyraźniejszego niż normalnie natężenia pola magnetycznego (Bt) do 12nT. Dopóki pozostaje ono nieco nasilone możliwe kolejne okresy ze słabą burzą w razie ponownej dominacji południowego kierunku składowej Bz. W aktywności słonecznej kontynuacja ciszy.
07.04.25
WYCISZENIE i CH29 - po weekendzie wyszliśmy ze strumienia wiatru słonecznego wysokiej prędkości z dziury koronalnej i powróciliśmy do normalnych warunków, z wygaszoną aktywnością geomagnetyczną. W aktywności rozbłyskowej także kontynuacja ciszy, bez wysokich szans na jej przełamanie w najbliższych 24-48 godzinach.
Centralny południk na południowej półkuli słonecznej osiąga dziś kolejna dziura koronalna #29. Podobnie jak struktura z ubiegłego tygodnia, posiada ona negatywną polaryzację, co obecnie krótko po równonocy wiosennej może zwiększać szansę na dłuższe okresy utrzymującego się południowego kierunku Bz podczas napływu strumienia, jaki powinien osiągnąć Ziemię za około 3 dni. Jeśli strumień poprzedzi współrotujący region interakcji CIR o skumulowanej gęstości wiatru, ruch w aktywności geomagnetycznej może okazać się podobny do tego sprzed weekendu, z szansą na początek zaburzeń 9 kwietnia.
05.04.25
WEJŚCIE W CHHSS, BURZA G2 - w nocy weszliśmy w strumień szybkiego wiatru słonecznego z dziury koronalnej (CHHSS) dzięki czemu prędkość wiatru napierającego na Ziemię wzrosła z czwartkowych 420-450 i piątkowych 500-550 km/sek., do ponad 650-700, momentami 750 km/sek. przy jednoczesnym wytraceniu gęstości z ponad 15-20 do poniżej 5p/cm3. Zmianom tym towarzyszyło dominująco południowe skierowanie pola magnetycznego wiatru słonecznego (Bz) do -10nT przy stabilnym całkowitym natężeniu około 10-12nT, co umożliwiło na zaistnienie 9-godzinnej burzy magnetycznej osiągającej w maksimum umiarkowaną aktywność (G2) w okresie 00:00-03:00 UTC. Łącznie od czwartkowego wejścia w strukturę gęstszego wiatru CIR poprzedzającą strumień z dziury koronalnej, przez dzisiejszy napływ CHHSS zarysowało się już 6 okresów z burzą magnetyczną. W najbliższych 24 godzinach wraz z dalszym napływem strumienia szybkiego wiatru w dalszym ciągu pozostają możliwe okresy z burzą magnetyczną.
WEJŚCIE W CHHSS, BURZA G2 - w nocy weszliśmy w strumień szybkiego wiatru słonecznego z dziury koronalnej (CHHSS) dzięki czemu prędkość wiatru napierającego na Ziemię wzrosła z czwartkowych 420-450 i piątkowych 500-550 km/sek., do ponad 650-700, momentami 750 km/sek. przy jednoczesnym wytraceniu gęstości z ponad 15-20 do poniżej 5p/cm3. Zmianom tym towarzyszyło dominująco południowe skierowanie pola magnetycznego wiatru słonecznego (Bz) do -10nT przy stabilnym całkowitym natężeniu około 10-12nT, co umożliwiło na zaistnienie 9-godzinnej burzy magnetycznej osiągającej w maksimum umiarkowaną aktywność (G2) w okresie 00:00-03:00 UTC. Łącznie od czwartkowego wejścia w strukturę gęstszego wiatru CIR poprzedzającą strumień z dziury koronalnej, przez dzisiejszy napływ CHHSS zarysowało się już 6 okresów z burzą magnetyczną. W najbliższych 24 godzinach wraz z dalszym napływem strumienia szybkiego wiatru w dalszym ciągu pozostają możliwe okresy z burzą magnetyczną.
04.04.25 - - -
ZORZA FOTOGRAFICZNA - minionej nocy zarysowała się około 6-godzinna (jak dotąd) słaba burza magnetyczna kategorii G1 w efekcie wspomnianego w poprzednim komentarzu wejścia Ziemi w CIR powodującego silniejszy wzrost gęstości wiatru słonecznego połączony z nasileniem pola magnetycznego i w tym przypadku dominacją korzystnego południowego kierunku jego pola. Swoją kulminację warunki wiatru osiągnęły około godz. 00:50 UTC przynosząc wzrost nasilenia pola magnetycznego (IMF/Bt) do 14nT z maksymalnym południowym odchyleniem Bz do -10nT. Maksymalny indeks Hp30 będący 30-minutowym komplementarnym wskaźnikiem dla globalnego indeksu Kp przeliczanego dla 3 godzin osiągnął wartość 6,33 między 21:30 a 22:00 UTC jednak była ona jednorazowa, co stanowiło zdecydowanie zbyt krótkie nasilenie aktywności geomagnetycznej by można liczyć na burzę wyższą od słabej. W pierwszej połowie nocy wystąpiła rejestrowalna fotograficznie zorza polarna, uchwytna także bardziej w głąb kraju, m.in. z Wielkopolski i u naszych zachodnich sąsiadów, jednak jak wskazują niemal wszyscy nadsyłający relacje, mimo jej zasięgu i przez około kwadrans silniej zarysowanej struktury jedynie aparat pozwalał się przekonać o obecności zjawiska nad północnym horyzontem. Zaobserwowane minionej nocy warunki nie musiały być jeszcze najwyższe w czasie tego weekendu. Wejście w CIR dopiero się rozpoczęło, a przed nami napływ zasadniczej części strumienia z dziury koronalnej o ujemnej polaryzacji mogącej zwiększać w obecnej porze roku prawdopodobieństwo dłuższych okresów korzystnie południowego kierunku składowej Bz, tak więc niewykluczone, że najbliższe 2-3 dni przyniosą podobne okresy nieco wzmożonej aktywności geomagnetycznej.
ZORZA FOTOGRAFICZNA - minionej nocy zarysowała się około 6-godzinna (jak dotąd) słaba burza magnetyczna kategorii G1 w efekcie wspomnianego w poprzednim komentarzu wejścia Ziemi w CIR powodującego silniejszy wzrost gęstości wiatru słonecznego połączony z nasileniem pola magnetycznego i w tym przypadku dominacją korzystnego południowego kierunku jego pola. Swoją kulminację warunki wiatru osiągnęły około godz. 00:50 UTC przynosząc wzrost nasilenia pola magnetycznego (IMF/Bt) do 14nT z maksymalnym południowym odchyleniem Bz do -10nT. Maksymalny indeks Hp30 będący 30-minutowym komplementarnym wskaźnikiem dla globalnego indeksu Kp przeliczanego dla 3 godzin osiągnął wartość 6,33 między 21:30 a 22:00 UTC jednak była ona jednorazowa, co stanowiło zdecydowanie zbyt krótkie nasilenie aktywności geomagnetycznej by można liczyć na burzę wyższą od słabej. W pierwszej połowie nocy wystąpiła rejestrowalna fotograficznie zorza polarna, uchwytna także bardziej w głąb kraju, m.in. z Wielkopolski i u naszych zachodnich sąsiadów, jednak jak wskazują niemal wszyscy nadsyłający relacje, mimo jej zasięgu i przez około kwadrans silniej zarysowanej struktury jedynie aparat pozwalał się przekonać o obecności zjawiska nad północnym horyzontem. Zaobserwowane minionej nocy warunki nie musiały być jeszcze najwyższe w czasie tego weekendu. Wejście w CIR dopiero się rozpoczęło, a przed nami napływ zasadniczej części strumienia z dziury koronalnej o ujemnej polaryzacji mogącej zwiększać w obecnej porze roku prawdopodobieństwo dłuższych okresów korzystnie południowego kierunku składowej Bz, tak więc niewykluczone, że najbliższe 2-3 dni przyniosą podobne okresy nieco wzmożonej aktywności geomagnetycznej.
W aktywności słonecznej cisza. Wystawiona ku Ziemi grupa plam 4048 jaka na początku tygodnia posiadała zdolność emisji rozbłysków klasy X, po rozbłysku klasy M2.5 sprzed trzech dni utraciła w swej budowie plamę typu delta co minimalizuje niemal do zera szanse na silniejsze zjawiska. Obszar 4046 będący sprawcą ubiegłotygodniowego rozbłysku klasy X1.1 na wschodniej krawędzi już przekroczył centralny południk na północnej półkuli wstępując w zachodnią ćwiartkę tarczy i nie emituje kolejnych silniejszych zjawisk. Fotogeniczny rozbłysk z minionego piątku okazuje się jak dotąd zdarzeniem zupełnie sporadycznym i obecnie obydwie grupy czas bezpośredniego skierowania na Ziemię w centrum tarczy słonecznej spędzają w niemal zupełnym uśpieniu i traceniu na potencjale do emisji rozbłysków.
18:00 CEST: Prędkość wiatru słonecznego napływającego na Ziemię z wcześniejszych 420-440 wzrosła obecnie do ponad 500, momentami 530 km/sek. i z biegiem godzin wykazuje stopniowe narastanie wraz ze zbliżaniem się strumienia z dziury koronalnej. Na razie trudno mówić o jego dotarciu z uwagi na wciąż utrzymującą się podwyższoną gęstość powyżej 15p/cm3, która wraz z wejściem w CHHSS powinna zostać zauważalnie wytracona. Jej dotychczasowe wartości połączone z rosnącą prędkością umożliwiły wznowienie burzy magnetycznej kategorii G1 - jej trzeci epizod (po dwóch nocnych) został dorzucony za interwał 12:00-15:00 UTC. Nasilenie pola magnetycznego jest umiarkowane, około 11-12nT, niemal bezustannie dominuje korzystny południowy kierunek składowej Bz schodzącej do -9, -10nT, co podtrzymuje wzburzenie magnetosfery i dobrze rokuje na występowanie kolejnych burzowych okresów w najbliższych 12-24 godzinach.
21:40 CEST: Rosną szanse na kolejną noc z fotograficzną zorzą (a więc wymagającą zwykle wykonania kilku-kilkunastosekundowej ekspozycji aparatem dla potwierdzenia jej obecności). Prędkość wiatru słonecznego momentami przekracza ~550 km/sek., a przy dominująco korzystnym południowym kierunku pola magnetycznego wiatru magnetosfera jest na bieżąco zasilania kolejnymi porcjami energii, mogącej poskutkować następnymi okresami ze słabą burzą w rozpoczętą noc.
03.04.25
CIR DOCIERA - do Ziemi nieco przed prognozą zaczyna docierać współrotujący region interakcji CIR poprzedzający oczekiwany w weekend strumień wysokiej prędkości z dziury koronalnej (CHHSS). Od kilku godzin wzrasta stopniowo gęstość wiatru słonecznego, obecnie do około 20 protonów/cm3, przy nieznacznie umiarkowanym natężeniu pola magnetycznego (Bt) około 10-11nT, ale za to stabilnie korzystnym południowym kierunkiem Bz około -7 do -10nT. Jak w typowym CIR, nie obserwujemy wzrostu prędkości, jaka utrzymuje się w pobliżu 440 km/sek. tak jak w ciągu dnia. Możliwe, że w najbliższych godzinach dzięki zwiększonej gęstości wiatru i dość optymistycznie układających się cechach pola magnetycznego uda się zaistnieć słabej burzy magnetycznej i przynajmniej fotograficznej zorzy polarnej dostępnej z obszaru Polski.
CIR DOCIERA - do Ziemi nieco przed prognozą zaczyna docierać współrotujący region interakcji CIR poprzedzający oczekiwany w weekend strumień wysokiej prędkości z dziury koronalnej (CHHSS). Od kilku godzin wzrasta stopniowo gęstość wiatru słonecznego, obecnie do około 20 protonów/cm3, przy nieznacznie umiarkowanym natężeniu pola magnetycznego (Bt) około 10-11nT, ale za to stabilnie korzystnym południowym kierunkiem Bz około -7 do -10nT. Jak w typowym CIR, nie obserwujemy wzrostu prędkości, jaka utrzymuje się w pobliżu 440 km/sek. tak jak w ciągu dnia. Możliwe, że w najbliższych godzinach dzięki zwiększonej gęstości wiatru i dość optymistycznie układających się cechach pola magnetycznego uda się zaistnieć słabej burzy magnetycznej i przynajmniej fotograficznej zorzy polarnej dostępnej z obszaru Polski.
Rejestrowane dzisiejszego wieczoru warunki wiatru słonecznego sugerują początek docierania CIR do Ziemi. Nie są to na razie wystarczające warunki do zaistnienia burzy magnetycznej, ale w razie ich utrzymania możliwe, że dojdzie do wystąpienia przynajmniej fotograficznych zórz polarnych dostępnych z Polski najbliższej nocy oraz ewentualnie następnej w razie nasilenia warunków CIR lub napływu CHHSS. Credit: SWPC
Dopisane 22:40 CEST: Od godz. 20:02 UTC (22:02 CEST) mamy słabą burzę magnetyczną kategorii G1. Pojawiły się też pierwsze potwierdzenia widoczności fotograficznej zorzy polarnej z obszaru północnej Polski; zjawisko zaczęły rejestrować również kamery w niemieckim nadbałtyckim Kap Arkona (szerokość geograficzna Gdańska).
02.04.25
PROGNOZOWANA SŁABA BURZA 04.04 - na piątek 4 kwietnia agencja SWPC wydała prognozę słabej burzy magnetycznej kategorii G1 w związku z oczekiwanym napływem współrotującego regionu interakcji (CIR) poprzedzającego strumień wiatru słonecznego wysokiej prędkości z ujemnie biegunowej dziury koronalnej, jaka przekroczyła centralny południk. Struktura ta nie jest zbyt rozległa, więc wpływ CHHSS powinien być ograniczony czasowo do nie więcej jak 3-4 dni, ale poprzedzający go CIR jako obszar kumulacji gęstszego wiatru o silniejszym polu magnetycznym może wiązać się z szansą na wzrost aktywności geomagnetycznej.
SIR - minionego wieczoru około 17:40 UTC napłynął na Ziemię podobnej natury obszar SIR z większym zagęszczeniem wiatru i umiarkowanym polem magnetycznym (Bt) do 15nT i gęstością do 15-18p/cm3, jednak z uwagi na dominację północnego kierunku pola magnetycznego nie wywołał on burzy magnetycznej - zarysował się jednak około 3-godzinny okres niestabilności (Kp=4). SIR nadal oddziałuje, całkowite natężenie pola magnetycznego przekracza nieco 10nT, a przy zapanowaniu od pewnego czasu południowej składowej Bz krótkotrwała słaba burza lub kolejne okresy zbliżone do burzy mogą być jeszcze w zasięgu. Po bliskim rozminięciu z Ziemią CME z silnego rozbłysku klasy X1.1 i niedawnym przejściu Ziemi przez strumień CHHSS o najwyższych w tym cyklu prędkościach pochodzących z dziury koronalnej jesteśmy obecnie w dobrej sytuacji, z umiarkowanie podburzoną magnetosferą, by wyraźniej dał się we znaki kolejny CIR w przeciągu około dwóch najbliższych dni. Ujemna polaryzacja dziury koronalnej #27 może ułatwić okresy dłużej utrzymującego się południowego kierunku Bz podczas napływu wiatru, tak więc gdyby miało to doprowadzić do nasilenia aktywności zórz polarnych nad umiarkowane szerokości geograficzne to miejmy nadzieję, że zdąży to nastąpić przed spodziewanym właśnie w weekend załamaniem pogody, powrotem zimowych klimatów i dużego zachmurzenia.
M2.5 (AR4048) - minionej nocy doszło także do umiarkowanie silnego rozbłysku klasy M2.5 w obszarze 4048, który przełamał się i wykrzesał nieco energii z siebie, mając potencjał do generowania silniejszych zjawisk. Rozbłyskowi temu towarzyszy jednak podwójne niestety: po pierwsze - podobnie jak wcześniejszemu M5.6 z regionu 4046 - nie towarzyszył mu CME, a po drugie sama kondycja regionu 4048 wydaje się pogarszać, z postępującym na ten moment zanikaniem plamy typu delta odpowiadającej za niestabilność pola magnetycznego w tym regionie, co może zmniejszać szansę na silniejsze rozbłyski wraz ze zbliżaniem się obszaru 4048 do centrum tarczy - o ile nie nastąpi regeneracja grupy.
01.04.25
PCA, BURZA S2 I ROZBŁYSK M5.6 NA POCZĄTEK MIESIĄCA - od kilkunastu godzin trwa burza radiacyjna wywołana dotarciem do Ziemi strumienia niskoenergetycznych protonów uwolnionych w rozbłysku klasy X1.1. z 28 marca, która dziś od około 01:50 UTC osiąga umiarkowaną siłę (poziom S2). Nie niesie ona jeszcze ryzyka dla załóg misji kosmicznych na orbicie okołoziemskiej, ale powoduje zjawisko absorpcji czap polarnych (PCA) w strefie okołobiegunowej skutkując degradacją fal radiowych wysokich częstotliwości, uniemożliwiając często komunikację krótkofalarską. Wzrosło też nieco zaszumienie obrazów uzyskiwanych z LASCO na skutek "bombardowania" protonami matryc kororonografów rejestrujących w konsekwencji więcej szumu. Dzisiejsze nasilenie burzy radiacyjnej do poziomu S2 to kolejny dowód ogromnego potencjału jaki mógł nieść ze sobą energicznie wyrzucony CME w piątkowym rozbłysku klasy X1.1 skoro jako Ziemia otrzymaliśmy jedynie "podmuch" tej erupcji, która minęła nas zupełnie z boku. Zaburzenia w niższej warstwie jonosfery (D) to częsty skutek takich burz, zaś obecnie trwająca powinna w ciągu 2-3 dni wygasnąć.
Rozbłysk klasy M5.6 z 01.04.2025 r. miał miejsce w obszarze aktywnym AR4046 - sprawcy ostatniego rozbłysku X1.1, który odpowiada za trwającą burzę radiacyjną poziomu S2 i zjawisko absorbcji czap polarnych nad biegunami. Credit: SDO/AIA131. Spośród widocznych obecnie regionów aktywnych, 4046 i 4048 mogą emitować rozbłyski klasy M/X, o przynajmniej częściowym skierowaniu ku Ziemi wszelkich CME po takich rozbłyskach. Credit: SDO
O godz. 06:46 UTC doszło do dość silnego rozbłysku klasy M5.6 w obszarze 4046, sprawcy piątkowego X1.1. Dzisiejszy rozbłysk był impulsywny i prawdopodobnie pozbawiony CME (brak wciąż obrazów z LASCO), ale położenie AR4046 jest już znacznie bliższe centrum niż 28 marca, toteż każdy ewentualny CME z tej grupy plam ma w najbliższych dniach podwyższone szanse na uwolnienie w naszym kierunku. Z początkiem kwietnia region ten ma pole magnetyczne typu beta-gamma, mniej skomplikowane od AR4048 na południe od równika z polem beta-gamma-delta i zdolnością emisji rozbłysków klasy X. Jak na razie wygląda na to, że prędzej możemy się takich zjawisk spodziewać z mniejszej i pozornie stabilniejszej grupy, o ile nie nastąpi przełamanie po stronie obszaru 4048, na razie jeszcze dość bliskiego południowo-wschodniej krawędzi.
DZIURA KORONALNA 27 - do centrum tarczy zmierza niewielka dziura koronalna (#27) na północ od słonecznego równika, widoczna na obrazach SDO w długości fali 211 angstremów, cechująca się ujemną polaryzacją. Może to zwiększać szansę na dłuższe okresy silniej południowego kierunku Bz i udział w zwiększaniu aktywności geomagnetycznej o tej porze roku gdyby w napływającym z niej strumieniu i poprzedzającym go współrotującym regionem interakcji (CIR) wystąpiło silniejsze pole magnetyczne. Zmian takich można się spodziewać za około 3 dni wraz z dotarciem uwalnianego przez nią wiatru.
Wyjaśnienie: solar update - aktualizowane na bieżąco krótkie autorskie komentarze o ostatnich zjawiskach na Słońcu i wszelkich wydarzeniach związanych z pogodą kosmiczną. Na początku miesiąca* komentarze są zerowane i publikowane od nowa (najstarsze komunikaty z danego miesiąca ukazują się u dołu podstrony, nowe na górze). W przypadku okresów niskiej aktywności słonecznej, aktualizacje ukazują się co 2-4 dni, w przypadku podwyższonej aktywności raz lub kilka razy dziennie. Zadaniem tych komunikatów jest odpowiedzieć na pytania czytelników:
* Aktualizacje archiwizowane są w cyklu comiesięcznym i możliwe do odczytu w dziale Archiwum Solar Update.
jaka jest aktualna aktywność Słońca, czy i kiedy wystąpią rozbłyski słoneczne, aktualny zasięg zorzy polarnej, czego spodziewać się po Słońcu w najbliższych godzinach i dniach.
* Aktualizacje archiwizowane są w cyklu comiesięcznym i możliwe do odczytu w dziale Archiwum Solar Update.