GOTOWOŚĆ ZORZOWA 11-12.09.2018: Prognozowana umiarkowana burza magnetyczna kategorii G2

Wraz z nowym sezonem obserwacyjnym 2018/2019 na Polskim AstroBlogerze, który może być ostatnim - lub przedostatnim w trakcie kończącego się 24. cyklu aktywności słonecznej, testowo uruchomione zostają dodatkowe powiadomienia o spodziewanych gotowościach zorzowych dla Polaków w formie krótkich komunikatów tekstowych na samym blogu, jako dodatkowej formie sugerowanego zwiększenia czujności wśród obserwatorów poza komentarzem na podstronie Solar Update. Powiadomienia w tej formie publikowane będą w sytuacji, gdy oficjalne predykcje agencji SWPC obejmować będą możliwość wystąpienia umiarkowanych burz magnetycznych kategorii G2 lub silniejszych i mimo zwięzłego charakteru stanowić będą rozwiniętą formę skrótowych komentarzy Solar Update. Pora na pierwszy tego typu tekst, jako, że właśnie stajemy przed szansą doświadczenia kolejnych zorzowych emocji.

Spodziewany początek napływu CHHSS: 11.09.2018 (+/-1 dzień)
Oczekiwany czas napływu: 2 doby
Prawdopodobne warunki pogody kosmicznej: burza magnetyczna kategorii G2
Okres gotowości zorzowej wprowadzonej na blogu: 10/11-11/12.09.2018

Powody wprowadzenia gotowości zorzowej:
Przez centrum tarczy słonecznej przemieściła się w ostatnich dwóch dobach dziura koronalna, dobrze widoczna na bieżących zdjęciach z SDO w długości fali ➨ 193 i ➨ 211 angstremów. Strumień wiatru słonecznego podwyższonej prędkości (CHHSS) przez nią uwalniany, powinien osiągnąć Ziemię około 11-12 września, przynosząc zmianę warunków pogody kosmicznej zależną od cech wiatru, które poznamy po rozpoczęciu napływu. Z uwagi na położenie tej struktury niemal na samym równiku słonecznym, wyemitowany strumień powinien cechować się bezpośrednim skierowaniem ku Ziemi i osiągnięciem jej po około 3 dobach od uwolnienia. Rzeczona dziura koronalna nie posiada jednak dużej rozpiętości południkowej, co może oznaczać, że uwolniony strumień jest "wąski", w konsekwencji czego jego oddziaływanie na pogodę kosmiczną będzie krótkotrwałe, do 2-3 dób.

Podsumowanie:
Oficjalna prognoza zakłada wystąpienia przynajmniej umiarkowanej burzy magnetycznej ➨ kategorii G2 wraz z napływem strumienia. Burze tej aktywności wiążą się z 50% prawdopodobieństwem zwiększenia zasięgu widoczności zórz polarnych nad umiarkowane szerokości geograficzne, w tym Polskę, choć należy mieć świadomość, że nie zawsze sytuacja rozwija się aż tak korzystnie.

W tym przypadku możliwe jednak jest wzmocnienie skutków napływu CHHSS za sprawą  ➨ "efektu równonocy" wspominanego wielokrotnie w danych opracowaniach na blogu, szczególnie namacalnego właśnie przy równonocy jesiennej. Może się więc zdarzyć, że mimo niewielkiego strumienia lub niewielkiej siły burzy magnetycznej, aktywność zórz polarnych okaże się wystarczająca dla ich zaobserwowania (wizualnego lub chociaż fotograficznego) z polskich lokalizacji. Dodatkowo warto zauważyć, że Księżyc w dniu wczorajszym osiągnął wrześniowy nów i w trakcie spodziewanego napływu strumienia, jego oświetlenie nie będzie przekraczać 20%. Uczyni to najbliższe noce idealnymi dla łowów na zorzę polarną, o ile oczywiście burza rozwinie się w oczekiwany przez nas sposób, a obserwator przebywać będzie w odpowiednich warunkach.

W dokładnie rok po najwyższej aktywności słonecznej i najsilniejszych rozbłyskach tego cyklu słonecznego nie mamy szansy doświadczyć powtórki tamtych wydarzeń, ale być może prognozowana burza magnetyczna także okaże się wystarczająca dla podniesienia emocji i pomyślnych wyników obserwacji z Polski.

Warunki wiatru słonecznego w chwili publikacji komunikatu: całkowite natężenie pola magnetycznego (Bt) 6nT, skierowanie pola (Bz) południowe -3nT, gęstość wiatru 7-9 protonów/cm3, prędkość wiatru 350 km/sek., indeks Kp=2. Wprowadzona na blogu ➨ gotowość zorzowa dla Polaków obowiązuje na okres 10/11-11/12 września z możliwością przedłużenia w razie konieczności.

Wraz z rozwojem sytuacji bieżący komentarz dostępny będzie standardowo na podstronie ➨ Solar Update jak i w niniejszym tekście oraz poprzez powiadomienia na ➨ fejsbukowym profilu bloga. Warunki aktywności słonecznej i geomagnetycznej na żywo wraz z objaśnieniami nt. interpretacji danych na podstronie ➨ Pogoda kosmiczna.


11.09 / 11:20 CEST - zgodnie z prognozą aktywność geomagnetyczna wzrosła do umiarkowanej burzy kategorii G2, jednakże moment ten nastąpił po świcie nad Polską. Przez całą noc z 10 na 11 września mieliśmy do czynienia ze słabą burzą magnetyczną kategorii G1, świadczącą o szybszym napływie strumienia CHHSS. Warunki pogody kosmicznej zmieniły się w wyraźny sposób: całkowite natężenie pola magnetycznego (Bt) wzrosło do 12nT, skierowanie pola (Bz) dominująco południowe -8nT do -10nT, gęstość wiatru 10-12 protonów/cm3, prędkość wiatru 550-560 km/sek. Zmiana ta zaowocowała wzrostem indeksu Kp do 5 przez większość godzin nocnych i nasileniem do Kp=6 o poranku. Warunki aktywności geomagnetycznej są na ten moment korzystne, ale dla ich wykorzystania przez polskich obserwatorów burza musiałaby utrzymać się do godzin wieczornych, co wydaje się warunkiem trudnym do spełnienia, choć nie niemożliwym.

11.09 / 22:30 CEST - burza magnetyczna ewidentnie wygasa, choć na niewielkim poziomie zaburzenia pola magnetycznego są kontynuowane. Po sześciu godzinach trwania burzy w kategorii G2 (ponownie w niekorzystnym czasie względem Polski) cechy wiatru słonecznego stają się słabnące i zbliżają do stanów ciszy. Już w tym momencie indeks Kp zmalał poniżej 4, choć na razie mogą to być krótkotrwałe tego typu okresy zanim sytuacja ucichnie na stałe. Całkowite natężenie pola magnetycznego (Bt) zmalało do 7nT, skierowanie pola (Bz) jest już północne i wynosi +0,9nT, przy gęstości wiatru 2-4 protony/cm3 i prędkości 570 km/sek. W najbliższych godzinach mogą się zdarzać jeszcze krótkotrwałe okresy z burzą magnetyczną, ale wszystko wskazuje na to, że tak się nie stanie, a gotowość zorzowa nie będzie wymagać przedłużenia.

12.09 / 12:20 CEST - burza magnetyczna, która osiągnęła w maksimum przez 6 godzin umiarkowaną kategorię G2, definitywnie dobiegła końca. W trakcie zjawiska zorze polarne wystąpiły nad północnymi regionami Polski, m.in. z Mazur pochodzą dotychczasowe fotografie napływające powoli na fejsbukowy profil bloga i e-maila. Z dniem dzisiejszym wychodzimy ze strumienia CHHSS, warunki pogody kosmicznej powróciły do spokojnych wartości. Czytelnikom, którym udało się sfotografować zorze polarne w zakończonej burzy magnetycznej, a którzy chcieliby zaprezentować wyniki swoich obserwacji szerszemu gronu w ramach opracowania, które ukaże się na blogu w kolejnych dniach, zachęcam do kontaktu i nadsyłania swoich fotografii na adres kontakt@polskiastrobloger.pl lub poprzez wiadomość prywatną na fejsbukowym profilu bloga.

  f   Bądź na bieżąco z tekstami, zjawiskami astronomicznymi i wszystkim co ważne dla amatora astronomii - dołącz do stałych czytelników bloga na Facebooku lub GooglePlus.

Komentarze