Rozbłysk klasy M4.2 i dziura koronalna (28.12.2025)

W noc z 28 na 29 grudnia ledwie widoczny obszar aktywny AR4317 w północno-zachodniej części tarczy wygenerował umiarkowanie silny rozbłysk klasy M4.2 połączony z uwolnieniem niezbyt rozległego koronalnego wyrzutu masy (CME) o dominująco zachodnim ukierunkowaniu. Był to jeden z trzech rozbłysków klasy M w minioną noc, każdy miał swoje źródło w innym regionie, ale tylko po rozbłysku klasy M4.2 koronografy zarejestrowały erupcję.

Możliwe, że słaba wschodnia składowa tego CME zdoła dotrzeć do Ziemi w sylwestrowo-noworoczną noc - zaktualizowany model WSA-Enlil agencji NASA sugeruje możliwość muśnięcia naszej planety skrajem wyrzutu między godz. 18:00 31.12 a 00:00 UTC 01.01 z najbardziej prawdopodobnym czasem uderzenia 31.12 około godz. 22:00 UTC (23:00 CET) +/- 6 godzin.

Modelowana zmiana warunków wiatru słonecznego po dotarciu tego fragmentu CME do Ziemi nie jest imponująca (gęstość do około 15p/cm3, prędkość do ~500 km/sek.), ale może się pokryć w czasie przybycia z napływem strumienia wiatru słonecznego wysokiej prędkości (CHHSS) z dziury koronalnej obecnie przemierzającej centrum tarczy na północnej półkuli słonecznej. CHHSS i poprzedzający go CIR jako obszar kompresji wiatru słonecznego o nasilonej gęstości i polu magnetycznym powinien dotrzeć około 31 grudnia, kiedy to możemy oczekiwać jednego z dwóch wariantów rozwoju wydarzeń: albo wzmocnienia efektów skrajnej flanki CME, albo  sytuacji, w której wyrzut okazuje się zbyt słaby wobec cały czas emitowanego strumienia z dziury koronalnej, w konsekwencji pokrywa się on z zastanymi już w otoczeniu Ziemi warunkami i ginie w tle albo trajektoria jego potencjalnie korzystnej porcji zostaje odchylona bardziej w zachodnim kierunku powodując całkowite rozminięcie CME z Ziemią.

  

Rozbłysk klasy M4.2 w obszarze AR4317 (po lewej) w długości fali 131 angstremów i towarzyszący mu niezbyt imponujący koronalny wyrzut masy zarejestrowany przez LASCO C3 (po środku) i CCOR-1 (po prawej) uwolniony głównie na północ i zachód względem linii Słońce-Ziemia. Credit: SWPC

  

Model WSA-Enlil agencji NASA (po lewej) prognozuje dotarcie skrajnej wschodniej flanki CME między 18:00 a 00:00 UTC w noc 31.12/01.01, z rozminięciem większości wyrzutu z naszą planetą od zachodniej strony. Uderzenie spodziewane około 22:00 UTC może podnieść aktywność geomagnetyczną do stanu umiarkowanej (G2) burzy tylko w najbardziej optymistycznym wariancie, z silnym i trwałym południowym kierunkiem składowej Bz pola magnetycznego wiatru słonecznego (po środku). Sam wpływ CME powinien być bardzo ograniczony w czasie, ustając przed połową 1 stycznia. Credit: NASA. Dotarcie CME może pokryć się w czasie z oczekiwanym przybyciem strumienia CHHSS z dziury koronalnej (po prawej) znajdującej się niemal na wprost Ziemi, z poprzedzającym go obszarem kompresji CIR o zagęszczonym wietrze słonecznym z nasilonym polem magnetycznym. O ile CIR/CHHSS dotrą przed CME, mogą odpowiednio przygotować magnetosferę czyniąc ją bardziej podatną na wpływ flanki wyrzutu, lub co niestety też niewykluczone, odchylić niewielką porcję CME ewentualnie podążającą ku Ziemi w bardziej zachodnim kierunku i doprowadzić do zupełnego rozminięcia wyrzutu z naszą planetą. Credit: SDO

SWPC w kontrze do NASA nie wydała w związku z tym rozbłyskiem prognozy nawet słabej burzy magnetycznej kategorii G1, prognozując o rozminięcie o włos całego wyrzutu z Ziemią. Jeśli CME zdołałby dotrzeć lub jego efekty okazały się wzmocnione oczekiwanym napływem CIR/CHHSS w porównywalnym czasie, aktywność geomagnetyczna może wzrosnąć pod warunkiem sprzyjającej konfiguracji pola magnetycznego (Bt/Bz) w nadciągającym wietrze.

Czy zorza polarna będzie zjawiskiem zdobiącym nam niebo na powitanie nowego roku, tak jak miało to miejsce 1 stycznia 2025 roku? A może CME jeszcze w tym roku zdoła podnieść do 51 sumę burz magnetycznych przed zamknięciem grudnia? Przekonamy się już niebawem. Niestety jesteśmy już blisko pełni, która nadejdzie 3 stycznia, przez co - abstrahując od fatalnej pogody - wkraczamy także w okres najgorszych warunków obserwacyjnych związanych z najjaśniejszymi, księżycowymi nocami. Mimo tych przeszkód, w razie rozwoju sytuacji po dotarciu CME/CHHSS wpis zostanie zaktualizowany.

Autorski komentarz do bieżącej aktywności słonecznej - podstrona Solar Update
Warunki aktywności słonecznej i geomagnetycznej na żywo wraz z objaśnieniami nt. interpretacji danych - podstrona Pogoda kosmiczna

  f    t    yt   Bądź na bieżąco z tekstami, zapowiedziami, alarmami zorzowymi i wiele więcej - dołącz do stałych czytelników bloga na Facebooku, obserwuj blog na Twitterze, subskrybuj materiały na kanale YouTube lub zapisz się do Newslettera.