LIVE Solar Update (marzec 2018)

Uwaga, czytelniku! Poniższe aktualizacje są archiwalne (marzec 2018) i nie dotyczą aktualnej aktywności słonecznej. Aby odczytywać bieżący komentarz przejdź do tej podstrony.

25.03.18
MARZEC 2018 NOWYM REKORDZISTĄ - z dniem dzisiejszym obserwujemy dwudziesty dzień bez plam na tarczy słonecznej w marcu. Doszło tym samym do zepchnięcia z pozycji dotychczasowego lidera pod tym względem - listopada ub.r., który przyniósł w sumie 19 dni z zerową liczbą Wolfa. Jednocześnie obserwujemy 47. taki dzień od początku roku oraz drugi w samym marcu okres, który trwa co najmniej 7 dni. Do ustanowienia nowego najdłuższego okresu nieprzerwanej absencji plam nadal nie doszło, ale w świetle pogłębiającej się fazy cyklu słonecznego wydaje się to już kwestią tygodni. Dzisiejsze wejście przez marzec na pozycje lidera wśród miesięcy z najczęstszą nieobecnością plam najpewniej zostanie umocnione kolejnymi dnami bez plam i wzmocnieniem przez marzec pozycji lidera, choć wydaje się wysoce prawdopodobne, że przodowaniem na tym zestawieniu bieżący miesiąc nie będzie cieszył się tak długo jak poprzedni lider. Szerszy specjalny tekst z tej okazji wkrótce na blogu.

CET > CEST - z dniem dzisiejszym weszliśmy w okres obowiązywania czasu środkowoeuropejskiego letniego (CEST), który będzie obowiązywał do ostatniego weekendu października, o ile zmiana czasu na zimowy nie zostanie zniesiona. Według tej strefy (UT +2 godziny) podawane będą także godziny aktualizacji niniejszej podstrony oraz poszczególnych komentarzy Solar Update w sytuacjach wymagających częstszych aktualizacji jednego dnia.

BRAK BURZY - wraz z napływem nowego strumienia CHHSS z dziury koronalnej aktywność geomagnetyczna nie zdołała rozwinąć się do poziomu burzy i kolejne wystąpienia zorzy polarnej nad Polską nie znalazły potwierdzenia. Wystąpienie zorzy z 18 na 19 marca pozostaje zatem jak dotychczas wydarzeniem pojedynczym. Warunki wiatru powracają do spokojnych wartości typowych dla stanu ciszy w ziemskim polu magnetycznym i jest już raczej nikłe prawdopodobieństwo, że akurat ten CHHSS zdoła jeszcze namieszać w aktywności geomagnetycznej w sposób bardziej znaczący.

20.03.18
ZORZA ZADEBIUTOWAŁA; NOWA DZIURA KORONALNA - trzech pełnych dni potrzeba było do zmiany w warunkach wiatru słonecznego w napływającym od 15 marca strumieni podwyższonej prędkości z dziury koronalnej zapowiadanej w komentarzu z 10 i 16 marca. W noc z 18 na 19 marca udało się jemu wywołać umiarkowaną burzę magnetyczną kategorii G2 wzbogaconą dwoma trzygodzinnymi epizodami ze słabą burzą kategorii G1. Podczas zjawiska subtelne zorze polarne uwidoczniły się nad naszym krajem aż po województwo wielkopolskie. W chwili obecnej warunki powracają stopniowo do wartości charakterystycznych dla okresów spokojnej pogody kosmicznej, jednak obecność innej dziury koronalnej w centrum tarczy zapowiada napływ nowego strumienia wiatru na Ziemię około 23 marca (+/- 1 dzień) - niewykluczone więc, że marzec pod względem polskich zórz polarnych nie powiedział jeszcze ostatniego słowa.

Zainteresowanych zaprezentowaniem swoich fotografii zorzy polarnej szerszemu gronu zapraszam do kontaktu i nadsyłania swoich zdjęć na adres kontakt@polskiastrobloger.pl lub poprzez fejsbukowy profil bloga - koniecznie ze wskazaniem lokalizacji, z której obserwacja została przeprowadzona. Opracowanie wydarzenia z 18 marca wraz z fotografiami nadesłanymi przez czytelników bloga ukaże się w najbliższy weekend - lub pod koniec miesiąca w przypadku ewentualnych kolejnych wystąpień zorzy polarnej podczas napływu wiatru między 23 a 26 marca - wówczas opracowanie będzie miało charakter zbiorczy zawierając podsumowania obu burz magnetycznych.

16.03.18
CHHSS NAPŁYWA - rozpoczyna się napływ strumienia wiatru słonecznego podwyższonej prędkości z dziury koronalnej wspominanej w komentarzu z 10 marca. Nie wywołał on na razie stanu burzy magnetycznej, a jedynie dwa trzygodzinne epizody z niestabilnym polem magnetycznym (Kp=4). Cechy strumienia po pierwszej dobie napływu są dalekie od imponujących, sła pola magnetycznego wynosi około 5-7 nT, przy skierowaniu dominująco południowym, a więc korzystnym, ale niestety przez słabą siłę pola nie mogącym przybrać wyraźniejszych odchyleń na minus - waha się w granicach -4 do -6nT, co od czasu do czasu pozwala na zaistnienie wspomnianych warunków z niestabilną sytuacją w ziemskim polu magnetycznym przynoszącą rozwój aktywności zórz polarnych wyłącznie nad szerokościami okołobiegunowymi. Prędkość wiatru waha się w granicach 480-520 km/sek. przy gęstości około 10 protonów/cm3. Bez zmian w sile natężenia pola magnetycznego na wyższe i solidniejszego przejścia skierowania pola na południowe, stan burzy maagnetycznej będzie trudny do osiągnięcia, nie mniej do póki trwa napływ strumienia, a więc jeszcze przez najbliższe 2-3 doby, szansa na korzystniejsze zmiany w cechch wiatru zawsze pozostaje. Weekend zapowiada się pogodnie, do tego mamy noce beksiężycowe, zatem ewentualne polowanie na zorzę polarną możliwe byłoby w bardzo dogodnych okolicznościach - weekend ten najpewniej przyniesie odpowiedź czy tegoroczna zorza polarna zadebiutuje nad naszymi szerokościami geograficznymi czy jednak będziemy musieli jeszcze na to poczekać.

NOWA PLAMA, KTÓREJ NIE MA - z dniem 16 marca przerwany został okres pozbawionej obszarów aktywnych tarczy słonecznej, który utrzymał się 12 dni. Wzrost sumy dni bez plam zastopowany został jednak na prawdoodobnie krótką chwilę prez obszar 2701 nieco na zachód centrum tarczy z tego względu, że w kilka godzin po jego uformowaniu nie ma już prawie po nim śladu i mamy do czynienia z plamą wybitnie krótkookresową o żywotności liczonej nie w dniach, ale godzinach. Zza północno-wschodniej krawędzi tarczy wyłoniły się jednak zaczątki nowego obszaru aktywnego, jaki mógł powstać po drugiej stronie Słońca w ostatnim czasie - być może z kolejnym dniem uzyska oficjalne oznaczenie w dalszym ciągu blokując jak na razie dalszy wzrost sumy dni bez plam. Dotychczas do 15 marca rok 2018 przyniósł 40 dni z pozbawioną plam tarczą słoneczną, a więc więcej niż połowę wszystkich dni tego roku. W samym marcu mieliśmy już jak dotąd 13 takich dni, zatem miesiąc ten stał się szóstym z rzędu, który przynosi co najmniej przez swoją 1/3 część stan czystej tarczy.

10.03.18
JEDEN CHHSS NAPŁYWA, DRUGI W DRODZE - od kilkunastu godzin trwa napływ strumienia wiatru słonecznego podwyższonej prędkości z dziury koronalnej (CHHSS) wspomnianej w poprzednim komentarzu. Jak na razie stan burzy magnetycznej nie zaistniał, ale po cechach wiatru widać, że ma on wyraźny potencjał do wzburzenia pogody kosmicznej. Natężenie pola magnetycznego (Bt) w napływającym strumieniu wzrosło z dotychczasowych 2-4nT do 14-15nT, co przy silniejszym południowym (ujemnym) skierowaniu pola magnetycznego (Bz) bez trudu wystarczałoby nawet na umiarkowaną burzę magnetyczną kategorii G2. Niestety siła skierowania Bz pozostaje niewielka, wynosi zaledwie -2, -3nT, przez co znaczny potencjał wiatru jest na tę chwilę marnowany, a indeks zaburzeń Kp nie wzrósł powyżej 4. Prędkość wiatru jest niezbyt imponująca, po krótkotrwałym wzroście do 460 km/sek. spadła w okolice 380-400 km/sek., ale przede wszystkim siła południowego Bz jest zbyt słaba. Gdyby składowa ta przybrała wyraźniejsze wartości w najbliższych 24 godzinach, słaba do umiarkowanej burza magnetyczna nadal pozostawać będzie prawdopodobna.

Drugi strumień CHHSS zmierza ku Ziemi z nowej dziury koronalnej widocznej obecnie nieco na wschód od centrum tarczy słonecznej - patrz zdjęcia z Solar Dynamics Observatory w długości fali 211 angstremów. Z dniem dzisiejszym rozpoczyna się jej przejście przez centrum tarczy i tym samym emisja wiatru ku Ziemi - co potrwa około 3-4 doby z uwagi na wyraźną rozpiętość dziury koronalnej. Pierwsza porcja nowego strumienia powinna napłynąć na Ziemię około 13 marca (+/- 1 dzień) ponownie przynosząc szanse na rozwój aktywności geomagnetycznej, zależny od cech wiatru w strumieniu. Napływ potrwa co najmniej 3 doby, zatem od połowy nowego tygodnia czeka nas okres potencjalnie zwiększonych szans na burzową pogodę kosmiczną. Bliskość równonocy tym bardziej może okazać się czynnikiem sprzyjającym.

06.03.18
DZIURA KORONALNA - na północnej półkuli słonecznej obserwować możemy nową dziurę koronalną znajdującą się na szerokościach heliograficznych bliskich biegunowi. Emituje ona strumień wiatru słonecznego podwyższonej prędkości, który w pewnym stopniu może 8 marca (+/- 1 dzień) zawadzić o Ziemię. O ile cechy wiatru w tym strumieniu okażą się sprzyjające wzrostowi aktywności geomagnetycznej być może rozwinie się stan burzy magnetycznej - wprawdzie znaczna większość strumienia minie naszą planetę, ale z powodu bliskości równonocy wiosennej nie można wykluczyć, że nawet mniejsza porcja wiatru zdoła wzburzyć warunki pogody kosmicznej.

02.03.18
CZYSTA TARCZA - z dniem 2 marca wchodzimy w nowy okres z pozbawioną plam tarczą słoneczną. Dzisiejsza sytuacja ma miejsce po raz dwudziesty ósmy w tym roku i otwiera okres, który może pokryć się w czasie z rocznicą najdłuższego jak dotąd okresu absencji plam z marca ub.r. (07-21.03) jaki trwał 15 dni. Czy w rok po tym okresie zaobserwujemy teraz jego pobicie okaże się już wkrótce.

01.03.18
PRZED KOLEJNYM WYZEROWANIEM - obszar aktywny 2700 istniejący od trzech dni w północno-zachodniej części tarczy ulega szybkiemu zanikowi i z początkiem marca jest już niemal kompletnie niewidoczny. O ile aktywność plamotwórcza nie ruszy, w ciągu 48 godzin możemy wejść w nowy okres z pozbawioną plam tarczą słoneczną.

Warunki wiatru słonecznego powróciły do wyciszonych znacznie szybciej, niż można by tego oczekiwać. Od ponad 24 godzin warunki geomagnetyczne niezmiennie plasują się już w spokojnych wartościach, a niespełna trzygodzinny epizod ze słabą burzą magnetyczną sprzed trzech dni okazał się pojedynczą przerwą w tej ciszy.

Po zamknięciu lutego już na oficjalnie można stwierdzić, że miesiąc ten podtrzymał tendencję zapoczątkowaną w październiku ub.r. stając się piątym z rzędu, który przynosi co najmniej 1/3 dni z czystą tarczą. Za rok 2018 suma dni bez plam wynosi na dzień dzisiejszy 27. Zaktualizowane wykresy postępu cyklu słonecznego ➨ w aktualizacji poprzedniego tekstu na blogu.



Archiwum: LIVE Solar Update (luty 2018)


* Aktualizacje archiwizowane są w cyklu comiesięcznym i możliwe do odczytu w dziale Archiwum Solar Update.

Komentarze