STS-134 Endeavour: 16. dzień misji - przygotowania do zejścia z orbity

Dzisiejszy wpis zostanie kilkakrotnie uaktualniony do godziny 19:30 wraz z napływem większej ilości informacji. Nowe informacje ukazywane będą zawsze w końcowej części artykułu.

Rozpoczął się szesnasty już dzień misji STS-134 Endeavour. To ostatni pełny dzień dla astronautów w przestrzeni kosmicznej. Już za mniej niż 21 godzin najmłodszy z floty wahadłowców powinien bezpiecznie wylądować w Centrum Kosmicznym Kennedy'ego (KSC) na Florydzie, kończąc swój pożegnalny lot. Dzisiejsze prace załogi Endeavoura skupiają się na porządkowaniu wahadłowca poprzez zabezpieczanie niektórych przedmiotów i elementów, ale przede wszystkim na testach wszystkich systemów pokładowych, jakie będą niezbędne do poprawnego lądowania podczas jutrzejszego schodzenia z orbity okołoziemskiej.

Już do tej pory przeprowadzono test powierzchni sterowych orbitera (FCS-Flight Control System), które przyniosły dobry rezultat. Przeprowadzono również test odpalenia silników manewrowych RCS, które jutro zainicjują spadek z orbity. Testy te również wypadły jak tego oczekiwano. W najbliższym czasie przewidziany jest zrzut niepotrzebnej wody, a także przeprowadzenie testów systemów komputerów pokładowych istotnych podczas podchodzenia do lądowania, które jest zaplanowane na godzinę 08:35 czasu polskiego.

Jednymi z głównych wydarzeń dzisiejszego dnia są także konferencje astronautów z mediami, na czele z CNN, NBC i CBS. W godzinach popołudniowych załoga Endeavoura porozmawia także z Cady Coleman, astronautką, która kilka dni temu powróciła na Ziemię kończąc swój półroczny pobyt na pokładzie Międzynarodowej Stacji Kosmicznej.

Na samym końcu artykułu wspaniałe zdjęcie ukazujące zadokowany jeszcze przed kilkoma dniami prom kosmiczny Endeavour, na tle rozgwieżdżonego nieba ponad atmosferą ziemską. Za sprawą kilkunastosekundowego naświetlania, na zdjęciu ukazane zostały także liczne aglomeracje miejskie, rozświetlające na Ziemi nocne niebo. Pełny rozmiar robi ogromne wrażenie!

AKTUALIZACJA (13:15) - załoga dokonała już złożenia anteny pasma Ku, która była wielokrotnie wykorzystywana podczas tej misji. Poinformowano już także o prognozach pogody nad rejonem Przylądka Canaveral w jutrzejszym dniu. Pogoda zapowiada się bardzo obiecująco - powiedział Tony Ceccacci, dyrektor wejścia w atmosferę ziemską promu kosmicznego. - Jeszcze kilka dni temu prognozy przewidywały występowanie wiatru na niskich wysokościach powyżej dopuszczalnych norm dla lądowania wahadłowca. W czasie dnia spodziewamy się już słabszych porywów wiatru, zaś najbardziej obiecujące warunki zapowiadają się na noc, lądowanie nocne więc nie powinno być mocno utrudniane przez pogodę - dodał Ceccacci. W tym momencie warunki pogodowe nad Florydą na jutro zapowiadają występowanie wiatru o sile do 10 węzłów, co jest o wiele niższą wartością jaka była przewidywana kilka dni temu. Na wysokości około 2.500 stóp przewiduje się wystąpienie umiarkowanego zachmurzenia, będą to jednak chmury mocno rozproszone, więc widzialność również powinna być całkiem przyzwoita. Jeśli jednak doszłoby do przełożenia jutrzejszego lądowania o jedną dobę, to wówczas w czwartek zostałyby uruchomione poza Florydą dodatkowe lądowiska w lotniczej bazie Edwards w Kalifornii i w White Sands w Nowym Meksyku.

AKTUALIZACJA (14:00) - NASA udostępniła listę dopuszczalnych terminów deorbitacji i lądowania promu kosmicznego Endeavour na najbliższe 3 dni, które mogą być istotne w razie odłożenia jutrzejszego lądowania*:

środa, 1 czerwca:

Orbita 248 - lądowanie w KSC - deorbitacja 07:29 - lądowanie 08:35

Orbita 249 - lądowanie w KSC - deorbitacja 09:06 - lądowanie 10:11

czwartek, 2 czerwca:

Orbita 263 - lądowanie w KSC - deorbitacja 06:20 - lądowanie 07:23

Orbita 264 - lądowanie w KSC - deorbitacja 07:56 - lądowanie08:58

Orbita 265 - lądowanie w Edwards - deorbitacja 09:26 - lądowanie 10:28

Orbita 265 - lądowanie w White Sands - deorbitacja 09:27 - lądowanie 10:30

Orbita 266 - lądowanie w Edwards - deorbitacja 11:01 - lądowanie 12:03

Orbita 266 - lądowanie w White Sands - deorbitacja 11:03 - lądowanie 12:05

piątek, 3 czerwca:

Orbita 279 - lądowanie w KSC - deorbitacja 06:43 - lądowanie 07:46

Orbita 280 - lądowanie w White Sands - deorbitacja 08:15 - lądowanie 09:17

Orbita 280 - lądowanie w KSC - deorbitacja 08:19 - lądowanie 09:21

Orbita 281 - lądowanie w Edwards - deorbitacja 09:49 - lądowanie 10:51

Orbita 281 - lądowanie w White Sands - deorbitacja 09:50 - lądowanie 10:52

Orbita 282 - lądowanie w Edwards - deorbitacja 11:25 - lądowanie 12:26

* wszystkie pory deoribtacji i lądowania podane są wg strefy czasu polskiego.

Istnieje więc aż 14 opcji lądowania, na wypadek konieczności wstrzymania się z procedurą schodzenia z orbity w jutrzejszym terminie. Jeśli pierwsza próba jutrzejszego lądowania zostanie zabroniona, kolejna próba deorbitacji będzie mogła zostać podjęta o godzinie 09:06, co zakończyłoby się lądowaniem o godzinie 10:11. Dopiero w czwartek aktywowane zostaną zapasowe lądowiska w Edwards i White Sands. Jak dotychczas wszystko jednak wskazuje na to, że lądowanie się nie opóźni...

AKTUALIZACJA (16:00) - Przed kilkoma minutami astronauci promu kosmicznego Endeavour udali się na spoczynek, kończąc tym samym oficjalnie Flight Day 16. Ostatni, siedemnasty dzień misji zakładający zejście z orbity i lądowanie na Florydzie rozpocząć się powinien wg planu o godz. 23:56 czasu polskiego.

AKTUALIZACJA (OST.) (19:30) - Od 4,5 godziny załoga promu Endeavour ma przerwę na sen.  Podczas 17-tego dnia misji, którego rozpoczęcie przewidziane jest na godz. 23:56 przeprowadzone zostaną jeszcze finałowe testy poszczególnych systemów wahadłowca przed rozpoczęciem procesu deorbitacji. Lądowanie pozostaje niezmiennie zaplanowane na godzinę 08:35 czasu polskiego. Od godziny 05:30 na witrynie Hawkeye Astro-Blog zostanie przeprowadzona specjalna relacja na żywo z ostatniego lądowania promu kosmicznego Endeavour - po raz ostatni pod osłoną nocnego nieba nad Florydą...

Endeavour w strefie orbitalnej nocy. (NASA)